
Choroba Alzheimera to najczęściej występujące schorzenie otępienne u osób starszych. W ostatnich latach dwudziestego wieku na chorobę Alzheimera cierpiało około 15 milionów ludzi (Hebert L.E., Scherr P.A., Beckett L.A. et al.; J. Am. Med. Assoc. 1995, 273, 1354-1359), a WHO szacuje, że jeśli obecna tendencja się utrzyma, to w 2020 roku chorych będzie dwukrotnie więcej (Dufouil C., Alperovitch A.; Rev. Prat. 2005, 55, 1869-1878). Symptomy tej choroby to zakłócenia w sferze czynności poznawczych, zwłaszcza zaś postępujący zanik pamięci.
Mimo bardzo intensywnych prac badawczych, dotychczas nie znaleziono skutecznej terapii przyczynowej, a leczenie koncentruje się na łagodzeniu objawów choroby. Najczęściej stosowana obecnie strategia terapeutyczna opiera się na założeniu, że zwiększenie ilości neuroprzekaźnika, jakim jest acetylocholina, prowadzi do lepszego wykorzystania pozostałych przy życiu neuronów, co z kolei spowalnia postęp choroby. Cel ten może zostać osiągnięty przez zahamowanie aktywności acetylocholinoesterazy (Bartus R.T., Dean R.L., Beer B. et al.; Science 1982, 217, 408-417).
W ostatnich latach okazało się, że butyrylocholinoesteraza także bierze udział w kontroli neurotransmisji. W zdrowym mózgu acetylocholinoesteraza odpowiada za 80% całkowitej aktywności cholinesterycznej, jednak u osób cierpiących na chorobę Alzheimera jej aktywność spada do ok. 60% początkowej wartości, gdy tymczasem rola butyrylocholinoesterazy wzrasta (Greig N.H., Utsuki T., Yu Q.S.; Curr. Med. Res. Opin. 2001, 17, 159-165 ). Wydaje się zatem, że znacznie lepsze efekty terapeutyczne może przynosić strategia ukierunkowana na hamowanie aktywności butyrylocholinoesterazy bądź też obu enzymów jednocześnie.
W mózgu chorego na chorobę Alzheimera powstają złogi β-amyloidowe (Aβ) i splątki neurofibrylarne, czemu towarzyszy neurodegeneracja – postępujący proces zwyrodnienia i obumierania neuronów. W złogach β-amyloidu oraz splątkach neurofibrylarnych znajdują się znaczne ilości cholinoesteraz, a w szczególności butyrylocholinoesterazy (Guillozet A.L. Smiley J.F., Mash D.C. et al.; Ann. Neurol. 1997, 42, 909-918). Może ona brać udział w tworzeniu się blaszek i splątków oraz dodatkowo wzmagać ich toksyczność, aktywując mikroglej i hydrolizując acetylocholinę (Greig N.H., Utsuki T., Yu Q.S.; Curr. Med. Res. Opin. 2001, 17, 159-165). Zatem hamowanie aktywności cholinoesteraz może nie tylko usprawniać funkcjonowanie uszkodzonego systemu cholinergicznego, ale także przeciwdziałać jego dalszej degeneracji.